یادگیری خُرد یا میکرولِرنینگ یک روش برای تدریس و آموزش کارکنان هستش تا با صرف زمانهای کوتاه در نهایت بشه به هدف تعیین شده دست پیدا کرد. میکرولرنینگ روش موثریه که در اون اطلاعات هر بار به صورت اجزای کوچک در اختیار کارکنان قرار میگیره. به طور کلی، جلسات آموزشی میکرولرنینگ کمتر از 10 دقیقه طول میکشه و تمرینات اون هم در عرض 1 دقیقه قابل انجامه.
تاریخچه میکرولرنینگ
تئوری و مفهوم کلی میکرولرنینگ بر اساس نمودار منحنی فراموشی هرمان ابینگهاوس بنا شده. در اواسط دهه 1880 میلادی، هرمان ابینگهاوس به عنوان اولین کسی که یک روش علمی رو برای مطالعه و طبقه بندی حافظه طراحی کرد شناخته شد. اون تونست مفاهیم جدیدی مثل منحنی یادگیری و فراموشی رو به جهان معرفی کنه.
ابینگهاوس در طول مطالعاتش، حافظه افراد داوطلب رو با مجموعه ای از اصوات و هجاهای بی اهمیت و اشتباه آزمایش میکرد. در طول این آزمایشها، اون قابلیتها و عملکرد حافظه این افراد رو ارزیابی کرد. ابینگهاوس متوجه شد حافظه در طول آزمایشهای مختلف عملکرد یکنواختی نداره. به علاوه، این موضوع نه تنها به فرد بلکه به شیوه ای که مطالب آموزش داده شده بود هم بستگی داشت.
این روشها و مطالعات در نهایت باعث شد تا ابینگهاوس در زمینه فراموشی تحقیقاتی جدی تری انجام بده و نمودار منحنی فراموشی رو معرفی کنه. ابینگهاوس همچنین قابلیتی تحت عنوان ذخیره سازی رو در حافظه متوجه شد. این قابلیت در واقع به اطلاعات یا دانشی اشاره میکنه که زمانی با دقت تقریبا 100 درصدی در لایه بالایی ذهن نگهداری میشد و بعد از گذشت زمان همچنان تونست ماندگاری خودش رو حفظ کنه.
اون متوجه شد اطلاعات محدودی که فرد به خاطر میسپره حتی با گذشت زمان زیاد و عدم استفاده از اون اطلاعات، معمولا با نرخ به مراتب بیشتری قابل به یاد آوردنه. در واقع چیزی که از نمودار منحنی فراموشی ابینگهاوس میشه فهمید اینه که مردم عموما 80 درصد از دانش و اطلاعاتی که آموزش دیدن رو بعد از گذشت 1 ماه فراموش میکنن.
وقتی حجم زیادی اطلاعات رو دریافت میکنین، حافظه اونها رو برای مدت مشخصی نگهداری میکنه. اما اگر این اطلاعات ضروری شناخته نشه و به صورت روزانه از اونها استفاده نکنین، اطلاعات به مرور زمان از یادتون میره.
مفهوم یادگیری خُرد (Microlearning)
مفهوم میکرولرنینگ یا یادگیری خرد در واقع برای رفع همین مشکل مطرح شده. با تقسیم کردن یک محتوا به قطعات کوچکتر و تکرار و یادآوری بخشهای مختلف اون در طول زمان، میشه نرخ ماندگاری اطلاعات در حافظه و بهره وری رو افزایش داد. در گراف ماندگاری حافظه ابینگهاوس، میشه به وضوح دید که وقتی فردی اطلاعات جدیدی رو آموزش میبینه تمام اون رو به خاطر میسپره.
وقتی چند روز میگذره، نرخ ماندگاری اطلاعات در حافظه شروع به کاهش میکنه. اما اگر این اطلاعات رو دائما تکرار و یادآوری کنین، بخشهای بیشتری از اون در حافظه ماندگار میشه. میکرولرنینگ این توانایی رو داره تا آموزش وظایف شغلی به کارمندان رو تا حد چشمگیری بهبود بده. کارمندان میتونن در بازه زمانی کوتاه نکات رو یاد بگیرن و اینطوری برای انجام وظایف روزمره اونها مشکلی پیش نمیاد. میکرولرنینگ در واقع به مغز کمک میکنه تا اطلاعاتی که به امور روزمره کارمند مرتبط هستش، در اولویت قرار بگیره.
- زمان: میکرولرنینگ سریع هستش و وقتی رو تلف نمیکنه. حتی توی پنج دقیقه هم یادگیری موثر واقع میشه. البته بهتره زیاد روی زمان تمرکز نداشته باشید و بیشتر به این که چطور یک موضوع رو بیان کنید که یادگیری کامل و موثر باشه تمرکز کنید.
- تمرکز: هدف اصلی میکرولرنینگ این هست که تنها یک و نهایتا دو تا موضوع رو آموزش بده تا یادگیری تاثیرگذار باشه. و البته موضوعاتی در اون بیان میشن که یادگیری اونها از طریق آموزش خرد، شدنی هست.
- نوع: میکرولرنینگ در انواع مختلفی ارائه میشه. آموزشهای ویدیویی، پادکست، پرزنتیشن، تعامل، بازی، سناریو، تکلیف، راهنمای متنی مشاغل و دروس آنلاین کوتاه از نمونههای بارز آموزش خرد هستن.
- موبایل فرندلی: محتواها باید هر وقت نیاز بشه در دسترسی کارکنان باشن. پس باید موبایل فرندلی باشن و کاربر هر وقت خواست از طریق گوشی همراه به اونها دسترسی پیدا کنه.
برای دیدن تکتیکهای پیشرفته مدیریت زمان پیشنهاد میکنیم به صفحه “مدیریت زمان چیست؟” ما مراجعه کنید
مثالهایی از میکرولرنینگ
1. میکروکپی
میکروکپی (Microcopy) پیامها یا نکات راهنما رو در قالب متنهای کوتاه، هدف دار و با مفهوم کاملا مرتبط نمایش میده تا به یادگیری کاربرها کمک کنه. از مثالهای میکروکپی میشه به پیامهای خطا، راهنمای پر کردن فرم تماس و نکات راهنما در وب سایتهای ایکامرس اشاره کرد.
2. ویدیوهای میکرولرنینگ
ویدیوهای کوتاه و متمرکز که برای آموزش یک موضوع خاص طراحی میشن. ویدیوهای میکرولرنینگ میتونن به دو صورت طراحی بشن؛ ویدیوهای مجزا که یک مبحث رو آموزش میدن و ویدیوهایی که بخشی از یک مسیر آموزشی بزرگتر به حساب میان. ویدیوهای توضیح دهنده، ویدیوهای خلاصه و تعاملی، ویدیوهای آموزشی کوتاه، انیمیشنهای وایت برد و موشن گرافیکهای متنی از جمله مثالها در این حوزه هستن.
3. اپلیکیشنهای میکرولرنینگ
این اپلیکیشنها مباحث آموزشی و نکات رو در قالب مطالب کوتاه در اختیارتون قرار میدن. مزیت اصلی این اپلیکیشنها اینه که شما در گوشی هوشمندتون به اونها دسترسی دارین و شرایط زمانی یا مکانی محدودیتی برای یادگیریتون ایجاد نمیکنه.
گوگل، یوتیوب، Headspace، Word of the day و TED از جمله اپلیکیشنهایی هستن که از رویکرد یادگیری خرد استفاده میکنن.
4. میکرو چالشها و بازیها
در این شیوه پس از یادگیری مبحث آموزشی یک امتیاز به کاربر اختصاص میگیره که میتونه در قالب پاداش، مزیت، نشان، لقب یا سایر مشوقهای جالب باشه تا کاربر برای کسب امتیازهای بالاتر، تلاش بیشتری کنه.
کوییزهای چند سوالی، نظرسنجیها و فلش کارتها، پرسش و پاسخ، شبیه سازیها و یا بازیهای مبتنی بر حافظه صوتی و تصویری از جمله کاربردهای میکرولرنینگ در این حوزه هستن.
5. اینفوگرافیکها
اینفوگرافیکها در واقع ارائه اطلاعات آماری و نکات کلیدی به صورت بصری هستش تا کاربرها خیلی راحت تر و سریع تر بتونن با یک مفهوم ارتباط برقرار کنن یا نسبت به موضوع یا حوزه ای خاص، یک درک کلی به دست بیارن.
اینفوگرافیکهای آماری، اینفوگرافیکهای اطلاع رسانی، اینفوگرافیکهای مربوط به بازههای زمانی، اینفوگرافیکهای فرآیند، اینفوگرافیکهای مقایسهای، اینفوگرافیکهای جغرافیایی، اینفوگرافیکهای لیستی و اینفوگرافیکهای سلسله مراتبی از جمله پرکاربردترین اینفوگرافیکهایی هستن که از رویکرد میکرولرنینگ در اونها استفاده میشه.
6. شبکه اجتماعی
شبکه اجتماعی یکی دیگر از مثالهایی هستش که این روزها خیلی از برندها با استفاده از اون، اطلاعات آموزشی رو به صورت خرد در اختیار کاربران قرار میدن.
توییتر، وال استریت ژورنال، لینکدین و ردیت از جمله جاهایی هستن که میتونین نسخههای کوتاه شده جدیدترین خبرها رو ببینین.
مزایای میکرولرنینگ چیست؟
میکرولرنینگ مزایای متعددی داره که باعث شده در چند سال اخیر اکثر برندهای بزرگ دنیا توجه ویژهای به اون داشته باشن. در این رویکرد، یادگیری به فرآیندی ساده و در دسترس تبدیل میشه که حتی گاهی لذت بخش و سرگرم کننده هم هست. در این بخش به 7 مورد از بهترین مزایای رویکرد یادگیری خرد اشاره میکنیم.
1-تسریع نوآوری
دورههای آموزشی که از رویکرد یادگیری خرد بهره میبرن باعث تقویت نوآوری میشن. هر چقدر محتوای آموزشی ارائه شده در دوره و روش ارائه محتوا متنوع تر باشه، کارایی دوره هم بیشتر میشه. در سطح سازمانی، افراد مختلف به محتوای آموزشی مختلف مبتنی بر میکرولرنینگ رو در دستگاههای قابل حمل مثل گوشی هوشمند یا تبلت دسترسی دارن.
اینطوری هر فرد علاوه بر اینکه میتونه در هر شرایط زمانی و مکانی آموزش ببینه، امکان به اشتراک گذاری اون محتوا با سایر افراد رو هم پیدا میکنه. گاهی اوقات جالب یا عجیب بودن بعضی از نکات و محتواهای آموزشی باعث میشه تا افراد با همدیگه بحث کنن و یک منطق کلی شکل بگیره.
در چنین شرایطی میکرولرنینگ باعث میشه تا سازمان از نظر مفاهیم و تکنیکهای نوآورانه رشد ارگانیک رو تجربه کنه.
2-تشویق افراد به یادگیری پیوسته
با میکرولرنینگ کارمندان شما به کلاسها یا کارگاههای آموزشی محدود نمیشن. اونها میتونن در هر شرایط زمانی و مکانی به محتوای آموزشی دسترسی داشته باشن. با ارائه ماژولهای میکرولرنینگ در پلتفرمهای مختلف میتونین این دسترسی رو بیش از پیش تسهیل کنین.
از اونجایی که رویکرد میکرولرنینگ اغلب اوقات در حوزه آموزشی و اطلاع رسانی مورد استفاده قرار میگیره، کارمندانتون میتونن روی محتوایی که بیشتر از بقیه به اون نیاز دارن تمرکز کنن. اینطوری میتونن مسیر پیشرفت شغلی خودشون رو به صورت موثرتری طی کنن. علاوه بر این، برداشتن حس اجبار و محدود نبودن زمان آموزش باعث افزایش بهره وری میشه.
3-تعامل بالا
ویدیو، پرزنتیشنها، اسلایدها، انیمیشنها و غیره باید در دورههای آموزشی مبتنی بر رویکرد میکرولرنینگ وجود داشته باشه. با استفاده از این محتواها میتونین توجه مخاطب رو بیشتر جذب کنین و میزان درگیری و تعامل اونها رو برای مدت زمان بیشتری در حد بالا نگه داشته باشین.
از اونجایی که ماژولهای آموزشی میکرولرنینگ محتواها رو در حجم کوچک ارائه میدن، کارمندان میتونن با آسودگی خیال بیشتری آموزش ببینن و تمرینات لازم رو تکمیل کنن. اینطوری دیگه لازم نیست نگران از دست رفتن زمان و ناتمام موندن کارهای روزانه خودشون باشن.
4-جلوگیری از فشار زیاد
یک دوره آموزشی سنگین میتونه افزایش فشار و کاهش محسوس عملکرد فرد در یادگیری مطالب جدید رو به دنبال داشته باشه. دلیلش اینه که مغز ما نمیتونه اطلاعات با حجم زیاد رو در یک بازه زمانی کوتاه پردازش کنه. در مقایسه، محتواهای کوچک مبتنی بر رویکرد میکرولرنینگ میتونه کارایی مغز رو افزایش بده. در این روش محتواها طوری طراحی میشن تا مغز کاربر هر بار یک مجموعه کوچک از اطلاعات رو دریافت و پردازش کنه. میکرولرنینگ اینطوری میتونه به فرد کمک کنه تا مطالب و مهارتهای مهم رو در زمان کوتاه و بدون فشار و خستگی زیاد، یاد بگیره.
5-بهبود جذب اطلاعات
این مزیت در واقع ارتباط مستقیمی به مزیت قبلی داره. وقتی مغز ما آرامش بیشتری داشته باشه بهتر میتونه اطلاعاتی که یاد گرفته رو حفظ کنه و به یاد بیاره. تحقیقات نشون داده اطلاعاتی که در طول یک بازه زمانی طولانی تر آموزش داده شده، با نرخ بیشتری در حافظه فرد باقی میمونه.
میکرولرنینگ در واقع این فرصت رو به مغز فرد میده تا اطلاعاتی که آموزش دیده رو به خوبی جذب کنه. هر ماژول آموزشی معمولا دارای فعالیتهای واقعی یا تمرینات کاربردی هستش که امکان یادگیری یک مهارت جدید رو به شیوه ای موثرتر فراهم میکنه.
6-سازگاری با بودجه شما
مزایای یادگیری خرد شامل صرفه جوییهای مالی هم میشه. شرکتها با استفاده از این رویکرد میتونن هزینهها و زمان لازم برای آموزش کارکنان رو کاهش بدن و از طرف دیگه کارمندان شرکت هم میتونن رو موضوعات مهم تر تمرکز کنن و سریع تر نکات لازم رو یاد بگیرن.
این رویکرد بهره وری اونها رو افزایش میده و با بالا رفتن کارایی سازمان و شرکت، در هزینههای مدیریتی هم صرفه جویی محسوسی اتفاق میفته.
7-یادگیری شخصی سازی شده
برگزاری دورههای آموزشی رایج در شرکتها معمولا با استقبال خوبی از سمت کارمندان مواجه نمیشن. دلیلش اینه که دورهها عموما شامل مباحث و اطلاعاتی هستن که خیلی از کارمندان با اونها ارتباط برقرار نمیکنن یا در موارد بدتر، اصلا نیازی بهشون ندارن.
میکرولرنینگ به شما اجازه میده تا مسیر آموزشی رو کوتاه و موثر طراحی کنین و با حذف اطلاعات اضافی و غیرضروری، کلیدی ترین نکات رو در سریع ترین زمان در دسترس کارمندان قرار بدین. علاوه بر این، انعطاف پذیری در طراحی مسیر آموزشی باعث میشه تا بتونین برای سمتهای شغلی حساس تر و مدیریتی، نکات آموزشی متفاوتی رو ارائه بدین.
از اونجایی که هر دوره آموزشی مبتنی بر میکرولرنینگ بر روی یک مبحث یا نکته خاص متمرکز میشه، کارمندان شما احساس اتلاف وقت ندارن و مطمئن هستن که نکاتی که دارن یاد میگیرن حتما به دردشون میخوره.
8-نظام مند کردن آموزش
از مهم ترین مزیتهایی که آموزش خرد این است که به سیستم آموزش و یادگیری نظم و سازماندهی میده. مطلب بزرگ تر و سخت تر به مطالب کوچک تر و آسان تر تبدیل میشن و هیچ موضوعی از قلم نمیافته. مطالبی هم که مهم تر هستن بیشتر تکرار میشن و کلا سیستم نظام مندتری رو میتونید در پیش بگیرید.
9-تنوع در یادگیری
در میکرولرنینگ، آموزش انعطاف بیشتری داره و محتواها به روشهای مختلف یاد داده میشن. برای مثال در کنار استفاده از متن، از تصاویری مختلف مثل اینفوگرافیکها، از فرمت صورتی و تصویری و ترکیبی از اینها استفاده میشه که با توجه به نوع یادگیری هر فرد، میتونه تاثیر بیشتری در یادگیرنده داشته باشه.
معایب میکرولرنینگ چیست؟
اگه مزایای میکرولرنینگ را مطالعه کرده باشین، احتمالا فکر میکنین که میکرولرنینگ بهترین شیوه در دنیای یادگیری و توسعه هستش. اما واقعیت اینه که میکرولرنینگ هم مثل هر روش دیگه ای، کاستی های خودش رو داره. در این بخش تلاش کردیم مهم ترین معایب سیستم میکرولرنینگ رو برای شما توضیح بدیم تا دید جامع تری پیدا کنین.
– تعهد کم نسبت به آموزش
از اونجایی که دروس در مقایسه با یک جلسه آموزشی طولانی و مبتنی بر کلاس درس، کوچک تر و سریع تر هستن، به عهد کم تری هم نیاز دارن. بعضی از یادگیرندگان ممکن است به روش میکرولرنینگ تعهد کمی داشته باشند. بعضی از اونها ممکنه درس رو شروع کنن اما هرگز اون رو به پایان نرسونن.
با استفاده از انگیزه کاربر و ایجاد مطالب جذاب شخصی سازی شده میتونین کمک کنین تا با آموزش بیش تر درگیر بشن.
– غیر رسمی بودن یادگیری
اگه اصول اولیه رو آموزش میدین، استفاده از یادگیری خرد به عنوان راهی برای ارتقاء سطح، منطقی به حساب میاد. اما اگه مفاهیم جدید و انتزاعی رو آموزش میدین، ممکنه به زمان بیش تر و محیط رسمیتری نیاز داشته باشین تا به اهدافتون برسین. درسهای کوچک رو به عنوان یادآوری و شفاف سازی ذهن افراد به کار ببرین، نه برای مطالب کاملا جدید یا تاییدکننده.
– عدم تناسب
میکرولرنینگ ممکنه برای تمام برنامههای آموزشی مناسب نباشه. هدف اصلی در یادگیری خرد، ارائه اطلاعات پیچیده در تکههای کوچک هستش. اما توسعه دهندگان دوره نمیتونن دورههای جامع مثل آموزش انطباق رو به تکههای خرد تقسیم کنن.
برای بعضی از نقشها، یادگیری خرد به جای اینکه مفید باشه، میتونه آسیب بیشتری رو به همراه داشته باشه. علتش اینه که یادگیرندگان اطلاعات رو به صورت کلی دریافت نمیکنن و هر بار فقط تکه ای از اون رو دریافت میکنن. اما ارائه دهندگان آموزش الکترونیکی میتونن یادگیری خرد رو به عنوان یک لایه مکمل در برنامه آموزشی اضافه کنن و راه حلهای به موقع و آموزشهای جدیدتری رو ارائه بدن.
– عدم سازماندهی مناسب
یکی از ایرادات بالقوه در میکرولرنینگ، سازماندهی نشدن اون هستش. بیش تر ابزارهای یادگیری خرد مثل قطعاتی در یک پازل هستن که به هم میرسن تا تصویر بزرگ تری رو تشکیل بدن. با این حال، اگه یادگیرندگان مراقب نباشن، ممکنه به چند قطعه از این پازل دسترسی نداشته باشن و تصویر بزرگ رو از دست بدن. به این ترتیب، اونها به نتایج بهینه در یادگیری دست پیدا نمیکنن.
– یک هدف، یک ماژول
در حالی که یادگیری کوتاه و چند دقیقه ای وسوسه انگیزه، یادگیری کامل یک مهارت در کم تر از 10 دقیقه واقعا دشوار هستش. کارمندان ممکنه بتونن یک دوره کامل رو در یک روز با شیوه آموزش سنتی «کلاس درس» پشت سر بگذارن. اما دستیابی به یادگیری مشابه در یک روز با ابزارهای یادگیری خرد ممکنه امکان پذیر نباشه، چون یادگیری خرد مفاهیم رو به یک هدف یادگیری در هر ماژول تقسیم میکنه.
اگه یادگیرندگان نیاز به درک کامل و جامع از موضوع انتخابی شما دارن، به یک برنامه آموزشی بزرگ تر پایبند باشین و از رویکردهای متنوع استفاده کنین.
– اهداف بلندمدت
همون طور که گفته شد، یادگیری خرد در هر ماژول آموزشی فقط روی یک هدف تمرکز داره. با این حال، نتایج یادگیری بلندمدت خیلی پیچیده و چندوجهی هستش. یادگیری خرد برای برآورده کردن نیازهای یادگیری به موقع و فوری انجام میشه و برای دستیابی به اهداف یادگیری بلندمدت که پیچیده و پرجزئیات هستن، انتخاب مناسبی نیست.
ابزارهای میکرولرنینگ
سازمانها و شرکتها میتونن از ابزارهای میکرولرنینگ برای تهیه برنامههای آموزشی خودشون استفاده کنن و کارکنان خودشون رو از آموزشهای روز بی بهره نگذارن.
در کل سه نوع ابزار برای آموزش خرد میشه نام برد که یکی از اونها باید ابزارهایی باشن که به شما اجازه تولید محتوای آموزشی رو میدن که Adobe Captivate نمونه ای از این نوع ابزارهای تولید محتوای میکرولرنینگ هستن. نوع دوم ابزارهایی هستن که بشه این محتواهای آموزشی خرد رو به دست کارکنان و مخاطبها رسوند و سامانه مدیریت یادگیری یا LMS این نوع سامانه هست که در انتخاب ابزار LMS باید حواستون باشه اونی رو انتخاب کنید که میکرولرنینگ رو پشتیبانی میکنه؛ مثل TalentLMS. و نوع بعدی ابزارهای میکرولرنینگی هستن که امکان برگزاری ویدیو کنفرانس و آموزش آنلاین رو میده تا آموزش خرد از راه دور منتقل بشه. برنامههایی مثل Zoom و BigBlueButton نمونههایی از این ابزارها هستن.
در ادامه با دیگر نرم افزارهای موثر در خردآموزی (Microlearning) آشنا میشید.
- Code of Talent: این یک ابزار SaaS میکرولرنینگ هستش که برای برندهای مختلف و خرده فروشان مورد استفاده قرار میگیره. مثل یک دستیار عمل میکنه و قابلیت گیمیفیکیشن داره.
- ConveYour: ابزاری ابری، SaaS و وب بیس هستش که به کسب و کارها در اندازههای کوچک و بزرگ این امکان رو میده تا محتواهای آموزشی میکرولرنینگ رو تهیه کنن و ابزارهای اتوماسیون هم برای ارائه اونها پیشنهاد میده. وبینار، ویدئو و مستندسازی از جمله راههای آموزشی اون برای میکرولرنینگ هستن.
- EdApp: این نرم افزار رایگان هستش و روی موبایل قابل استفاده هست. سازمانها هم میتونن به کمک اون محتواهایی رو آماده کنن که در همسوسازی کارکنان، آموزش و یادگیری در کار به کمک اونها میاد. گیمیفیکیشن، تکرارهای فاصله دار و پوش نوتیفها از جمله قابلیتهای این نرم افزار هستن.
- ExpandShare: به رستورانها کمک میکنه تا محتوای میکرولرنینگ برای کارکنانشون تهیه و ارائه بدن.
- Gnowbe: این یک نرم افزار متناسب برای موبایل و وب سایت هستش که برنامههای آموزشی تعاملی و گروهی رو برای کارکنان آماده میکنه. قابلیتهایی مقا اعلانات ایمیل و پوش نوتیفها، گیمیفیکیشن، دسترسی آفلاین و شخصی سازی رو در اختیار سازمانها میگذاره.
- Myagi: یک نرم افزار فضای ابری برای آموزش خرد هستش که مثل ابزار فعال سازی فروش عمل میکنه. آموزشهای آنلاین، آموزشهای مستند سازی و ویدیویی رو به سازمانها ارائه میده.
- Qstream: ابزاری سازمای برای میکرولرنینگ هستش که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیره و تجربه یادگیری شخصی سازی شده رو به مخاطبها ارائه میده.
- Sponge: محصولات میکرولرنینگ این نرم افزار میتونه نواقص رو شناسایی کنه و حتی نرخ یادگیری رو بررسی کنه.
ویژگیهای میکرولرنینگ چیست؟
یادگیری خرد ویژگیهای کلیدی خاصی داره که بهتره اونها رو به عنوان یک کل نگاه کنین نه به عنوان بخشهای واحد. این ویژگیها در کنار هم، تصویری از یادگیری خرد رو مجسم میکنن که پیاده سازی این روش رو در سازمانها تسهیل میکنه.
1.کوچک یا کوتاه
البته کوتاه بودن یک اصطلاح نسبی است؛ برای مثال، یک ارائه یک ساعته کیفیت یادگیری خرد رو نداره. در بیش تر موارد، یک ماژول آموزش الکترونیکی بیست دقیقه ای هم نمیتونه کیفیت یادگیری خرد رو ارائه بده. اما خوبه بدونین که هیچ عدد جادویی وجود نداره که مشخص کننده یادگیری خرد باشه.
مثل هر روش یادگیری دیگه ای، طول آموزش باید با نیازهای یادگیرنده و اهداف سازمان هماهنگ بشه. یک قانون سرانگشتی خوب اینه که یادگیری خرد باید تا حد امکان کوتاه باشه، بدون اینکه کیفیت یا اهداف رو قربانی کنه. وقتی که یادگیری خرد به بهترین شکل انجام بشه، دورههای کوتاه یادگیری هستش که برای معرفی، تقویت یا یادآوری چیزی مفید واقع میشه.
2.قابلیت دسترسی
یادگیری خرد باید درست در جایی باشه که یادگیرندگان در اون لحظه بهش نیاز دارن. این ممکنه به معنی کاملا موبایل بودن روش یادگیری خرد باشه. این میتونه به معنی وجود تبلتی در کنار ورک استیشن باشه که یکی از اعضای تیم در صورت نیاز میتونه در عرض چند ثانیه اطلاعات مورد نظرش رو در اون پیدا کنه.
به طور کلی مفهوم On-Demand یا به شرط نیاز یکی از مهم ترین مفاهیم در میکرولرنینگ به حساب میاد.
3.جزیی
موضوعات موجود در یک دارایی یادگیری خرد باید محدود باشه. این موضوعات باید به بخش خیلی خاصی از یک فرآیند اشاره میکنن و شامل یک نمای کلی و عمومی نباشن. در خیلی از موارد، یک دارایی یادگیری خرد فقط به یک سوال یا تعداد خیلی محدودی از سوالات جواب میده.
4.عملگرا
یادگیری خرد معمولا به یک موضوع فوری و خیلی کاربردی اشاره میکنه. سوال «چطور میتونم…؟» رایج ترین نقطه شروع به حساب میاد. به عبارت دیگه، یادگیری خرد معمولا به دنبال ایجاد یک تغییر فوری هستش و به همین دلیل عملگرا محسوب میشه.
5.مستقل
دارایی یادگیری خرد معمولا یک قطعه مستقل هستش که به یک سوال خاص در یک فرآیند یا یک سوال رایج جواب میده. اما همچنین میشه یادگیری خرد رو به صورت مجموعه ای طراحی کرد که در اون اطلاعات کوچک تر در طول زمان و با سرعت کم منتشر میشن. این کار به مهارت جدی در بحث طراحی آموزشی نیاز داره، چون افرادی که آموزش رو ایجاد میکنن قبل از بیان اون نیازها، باید از نیازهای یادگیرندگان درک کاملی داشته باشن.
6.مبتنی بر عملکرد
مواردی وجود دارن که یادگیرنده روی مفاهیم یا رفتار خودش تسلط نداره. این لزوما به این معنی نیست که یادگیرنده کل دوره رو نفهمیده یا درک نکرده باشه. به احتمال زیاد، این یعنی یادگیرنده بخشی از یادگیریهای قبلی رو فراموش کرده یا به اشتباه درک کرده. در این شرایط، میکرولرنینگ میتونه برای یادآوری مفید باشه و به یادگیرندگان اجازه بده تا برای کسب تسلط یک فرصت دیگه رو به دست بیارن.
7.فرهنگ یادگیری
وقتی یادگیرندگان بدونن که میشه بدون نیاز به جستجوهای بی پایان اطلاعات مورد نیاز خودشون رو به راحتی و خیلی سریع به دست بیارن، احتمالا از محتوای آموزشی در دسترس خودشون استفاده میکنن.
یادگیری کم در یک بازه زمانی کوتاه معمولا به تمایل به یادگیری چیزهای بیش تر منجر میشه. گاهی اوقات، یادگیرندگان به دنبال بررسی عمیق تر موضوعی هستن که اونها رو مجذوب خودش میکنه یا به طور ویژه ای در کار روزمره اونها مفید واقع میشه.
میکرولرنینگ چه محدودیتهایی دارد؟
مانند هر رویکرد دیگری، میکرولرنینگ هم معایب خاص خودش رو داره که قبل از به کارگیری اون بهتره در نظر بگیرین. در ادامه میتونین با محدودیتهای میکرولرنینگ آشنا بشین.
– نامناسب برای دورههای جامع
اگر فکر میکنین میتونین با میکرولرنینگ فیزیک کوانتومی رو آموزش بدین بهتره از همین الان منصرف بشین! این رویکرد آموزشی بیشتر با موضوعات سبک و متمرکز همخوانی داره. موضوعات متناسب با شرایط زمانی، موضوعات ساده و نکات مربوط به وظایف مشخص، از بهترین حوزههایی هستن که میتونین از رویکرد میکرولرنینگ در اونها استفاده کنین.
– فقدان تصویر کلی
در واقع میکرولرنینگ مثل نگاه کردن از چشمی میکروسکوپه، طوری که شما میتونین بافتها و سلولها رو ببینین اما نمیتونین ببینین این سلولها به چه موجودی تعلق داره. به طور مشابه، فرد یادگیرنده در رویکرد میکرولرنینگ نمیتونه یک تصویر کلی از مسیر آموزشی رو تجسم کنه.
– ایجاد سردرگمی
وقتی مخاطبین با مشکل فقدان تصویر کلی دست و پنجه نرم میکنن، احتمالا نمیتونن نقاط مختلف در مسیر آموزشی طراحی شده رو به همدیگه متصل کنه. به همین دلیل امکان سردرگمی و بی انگیزه شدن افراد وجود دارد.
البته برای رفع این مشکل میتونین موضوعات و اهداف آموزشی رو دقیقا مشخص کنین و تاپیکهای مرتبط رو به همدیگه متصل کنین تا مخاطب بدونه در یک مسیر مشخص حرکت میکنه.
آشنایی با بهروشهای میکرولرنینگ
برای بهره گیری از مزایای متعدد رویکرد یادگیری خرد باید با کاربردها و بهروشهای استفاده از این رویکرد آشنایی داشته باشین. با استفاده از 7 بهروش زیر میتونین نتایج خیلی خوبی رو از به کارگیری میکرولرنینگ شاهد باشین.
+ بررسی متناسب بودن
میکرولرنینگ بدون شک یک ابزار عالیه اما لزوما برای آموزش تمام موضوعات مناسب نیست. بعضی از وظایف پیچیدگی زیادی دارن و به همین دلیل نمیشه با استفاده از محتواهای کوتاه و کمتر از 10 دقیقه ای آموزش داده بشه.
علاوه بر این، آموزش بعضی از وظایف و موضوعات خاص در قالب دورههای آنلاین، کتاب یا اسلایدشو تقریبا غیرممکنه. این وظایف نیازمند مربیان خبره و جلسات آموزشی حضوری هستش که از طریق رویکرد میکرولرنینگ قابل دستیابی نیست. البته حتی در این شرایط هم میشه به میکرولرنینگ به عنوان یک مکمل آموزشی نگاه کرد.
+ استفاده مجدد از دورههای آموزشی موجود
اگر در حال حاضر دورهها و محتواهای آموزشی در دسترستون قرار داره، خیلی راحت تر میتونین اطلاعات اونها رو در قالب رویکرد میکرولرنینگ ارائه بدین. برای این کار کافیه بعضی از بخشهای دورههای آموزشی موجود به قسمتهای کوچکتر تقسیم بشه یا در صورت نیاز محتواهای دوره رو برای تناسب بیشتر با ساختار میکرولرنینگ، تغییر بدین.
+ استفاده از مکانیکهای گیمیفیکیشن
با استفاده از مکانیکها و تکنیکهای گیمیفیکیشن میتونین دورههای آموزشی میکرولرنینگ خودتون رو به یک بازی تبدیل کنین. در این شیوه کارمندانتون میتونن حس پاداش و رضایت مندی رو پس از رسیدن به اهداف تعیین شده به دست بیارن.
مثلا بعد از تمام کردن مجموعهای از دورههای آموزشی میکرولرنینگ، اونها میتونن یک نشان افتخار دیجیتالی دریافت کنن. یا میتونین امتیازات کارمندانتون رو نشون بدین تا برای به دست آوردن امتیازات بیشتر، با همدیگه رقابت داشته باشن.
+ استفاده از ویدیوهای کوتاه و سایر منابع تعاملی
همونطور که گفتیم یکی از مزیتهای عالی میکرولرنینگ، افزایش تعامل و درگیری کارمندان در بحث آموزش هستش. اگر بتونین از المانهای جذابی مثل ویدیو یا کوییزهای کوتاه استفاده کنین، کارایی برنامه آموزشیتون افزایش پیدا میکنه.
نکته جالب در خصوص ویدیو اینه که همزمان دو حس بینایی و شنوایی ما رو درگیر میکنه و در نتیجه میزان توجه و درگیر شدن مخاطب به طور محسوسی افزایش پیدا میکنه. ویدیوها باید کوتاه باشن و در واقع هر چقدر کوتاه تر باشن، میزان درگیری و به یاد سپردن اطلاعات ارائه شده بیشتر میشه.
+ از یادآوری مکرر غافل نشوید
نتایج تحقیقات ابینگهاوس رو یادتون هست؟ هر چقدر یک محتوا یا اطلاعات در طول زمان بیشتر تکرار بشه، نرخ ماندگاری اون در حافظه هم بالاتر میره. بهتره در پایان هر ماژول آموزشی میکرولرنینگ یا حتی هر موضوع، ابزارهایی رو در اختیار کارمندان قرار بدین تا بتونن چیزهایی که تا الان یاد گرفتن رو مرور کنن.
مثلا میتونین در پایان هر بخش آموزشی از یک کوییز یا اسلاید استفاده کنین تا نکات آموزش داده شده تا اون مرحله رو به افراد یادآوری کنه.
+ فراهم کردن دسترسی در هر زمان و هر دستگاهی
یکی از دلایل جذابیت میکرولرنینگ اینه که کارمندها مجبور نیستن برای یادگیری در محیط شرکت حضور داشته باشن. به همین دلیل، شما باید محتوای آموزشی رو طوری طراحی کنین که کارمندهاتون بتونن در هر زمان و از طریق دستگاههای مختلف مثل گوشی هوشمند یا تبلت به اونها دسترسی داشته باشن.
چالشهای میکرولرنینگ
بدون شک طراحی یک دوره آموزشی مبتنی بر رویکرد میکرولرنینگ خالی از چالش نیست. برای اینکه دوره آموزشی کارآمدی رو در اختیار کارمندانتون قرار بدین باید با چالشهای اصلی یادگیری خرد آشنایی داشته باشین. در این بخش میتونین 4 مورد از چالشهای مهمی که هنگام استفاده از رویکرد میکرولرنینگ باید به اون توجه داشت رو بررسی کنین.
1.نیاز به تلاش و منابع برای نگهداری
یکی از صحبتهایی که در خصوص میکرولرنینگ انجام میشه، سادگی تولید و نگهداری محتواهای آموزشیه. در حال که در واقعیت اینطوری نیست و حداقل در سمت کارفرما، برای تولید و نگهداری یک دوره آموزشی خوب، زمان، منابع و تلاش زیادی مورد نیاز هستش.
حتی اگر در حال حاضر منابع و محتوای آموزشی زیادی در دسترستون قرار داشته باشه، خیلی از مواقع نمیشه با خرد کردن اطلاعات اونها به بخشهای کوچک تر، یک دوره مناسب و کارآمد رو تولید کرد. برای اینکه مطمئن باشین اطلاعات ارائه شده با نیازهای کارمندانتون تناسب داره، باید زمان زیادی رو صرف کنین.
علاوه بر این، با توجه به پیشرفتهای تکنولوژی و تغییراتی که در رویههای کسب و کارتون اتفاق میفته، دوره میکرولرنینگ شما هم باید به روزرسانی بشه.
2.مقیاس دهی محتوای شخصی سازی شده
شخصی سازی میلیونها محتوای کوچک به گونه ای که با نیازهای هر فرد همخوانی داشته باشه، کار بسیار زمان بر، خسته کننده و گاهی اوقات غیرممکنی هستش. از اونجایی که دورههای میکرولرنینگ در بخشهای کوچک ارائه میشن، یک دوره آموزشی سنتی ممکنه به صدها قسمت مختلف تقسیم بشه.
وقتی از تولید محتوای آموزشی مناسب برای کارمندان یک شرکت صحبت میکنیم، این قسمتها ممکنه در نهایت به هزاران ماژول آموزشی متفاوت یا حتی بیشتر دسته بندی بشن! بررسی این تعداد ماژول و شخصی سازی و در نهایت اختصاص اونها به افراد مختلف فوق العاده سخته.
3.دسترسی برای افراد ناتوان
وقتی تقسیم یک دوره آموزشی به تعداد زیادی بخش کوچک کار سختی به نظر میاد، خودتون حساب کنین برای اینکه افرادی با ناتوانیهای جسمی و حسی به اونها دسترسی داشتن باشه چه کار کار سخت تری پیش رو دارین!
طراحان دوره باید مطمئن بشن که تمام ماژولها به خوبی قالب بندی و بهینه شدن تا با استانداردها و بهروشهای مربوط به میزان دسترسی مطابقت داشته باشن.
4.کمبود زمان برای استفاده
هر چقدر هم میزان دسترسی دوره خوب باشه باز هم ممکنه کارمندانی وجود داشته باشن که سرشون خیلی شلوغ باشه. این دسته از کارمندان معمولا هیچ زمان اضافه ای ندارن تا اون رو به استفاده از دورههای میکرولرنینگ شما اختصاص بدن. در واقع این افراد حتی برای اینکه در خصوص رفع مشکلشون یک تحقیق ساده انجام بدن هم وقت کافی ندارن.
چه زمان باید از میکرولرنینگ استفاده کرد؟
با اینکه یادگیری خرد یک روش محبوب و یک استراتژی آموزشی قویه، اما همیشه بهترین راه حل نیست. اگه از این روش در شرایط مناسب استفاده کنین، نتایج قابل توجهی رو تجربه میکنین.
– وقتی که اطلاعات صحیح اهمیت داره
فناوری دنیای ما رو با اطلاعاتی که به راحتی در دسترس هستن پر کرده. هر بحث بی اهمیتی رو میشه خیلی سریع حل کرد. اختلافات بر سر آمار و حقایق قبل از شروع به پایان میرسه. اما مشکل اینه که بعضی از اطلاعات موجود در اینترنت یا حتی در ویکی پدیا درست نیستن.
وقتی که یک تکنیک یا فرآیند برای ماموریت کسب و کار حیاتی هستش و اطلاعات دقیق اهمیت داره، اون رو از طریق میکرولرنینگ به اشتراک بگذارین. کنترل اطلاعات تضمین میکنه که رویهها و فرآیندهای صحیح منتقل میشن.
– برای معرفی تکنیکها
میکرولرنینگ برای آموزش مهارتهای فنی مربوط به یک فرآیند بسیار خاص، یک راه عالی به حساب میاد. یادگیری خرد در واقع به سوال «چطور میتونم….؟» یکی از اعضای تیم که به تازگی در این نقش جدید قرار گرفته، جواب میده.
به جای اینکه این فرد رو با هفت روز آموزش و حضور چندین ساعته تحت فشار قرار بدین، بفهمین که چه چیزی رو در چه زمانی باید بدونه تا کارایی خوبی داشته باشه. تلاش برای اینکه یک سیستم پیچیده رو سریع آموزش بدین، معمولا تجربه یادگیری خوبی رو رقم نمیزنه. یادگیری خرد با یک برنامه ریزی درست احتمالا همون چیزی هستش که به اون نیاز دارین.
– به عنوان مقدمه و تقویت دانش قبلی
با اینکه یادگیری خرد در مورد افکار، اقدامات، فرآیندها و پروژههای پیچیده مکانسیم مناسبی نیست، اما میتونه فرصت یادگیری بزرگ تری رو ایجاد کنه. با استفاده خلاقانه از یادگیری خرد میشه با ایجاد یک سناریو و مشخص نکردن راه حل برای چند لحظه، قبل از رویداد اصلی یادگیری نوعی آمادگی و کنجکاوی ذهنی رو ایجاد کرد. یادگیری خرد همچنین میتونه اون چیزی که قبلا آموزش داده شده رو تقویت کنه.
– وقتی قابل اقدام باشه
وقتی که یادگیرنده به اطلاعات فوری و خاص نیاز داره، میکرولرنینگ ممکنه راه حل مناسبی باشه. ممکن است هدف این نباشه که کسی کل یک سیستم رو یاد بگیره. برای یک لحظه خاص، یادگیرندگان ممکنه نیاز داشته باشن که بدونن چطور چیزی رو جایگزین یا دادهها رو وارد کنن.
– برای گوشیهای هوشمند و تبلتها
وقتی که اکثر یا تمام یادگیرندگان به تلفنهای هوشمند یا تبلتها دسترسی دارن، میکرولرنینگ میتونه انتخابی عالی باشه، اما به این شرط که سایر پارامترها هم اعمال بشه.
– وقتی قابل جستجو هستش
یادگیری در بخشهای کوچک و قابل کنترل وقتی به خوبی کار میکنه که بشه به سرعت اطلاعاتی رو که یادگیرنده به دنبال اون هست رو پیدا کرد. هیچ کس تمایل نداره در انبار کاه به دنبال سوزن بگرده یا بدتر از اون، در انبوهی از سوزن به دنبال سوزن خاصی باشه.
نکاتی برای شروع به کارگیری میکرولرنینگ
در چند سال اخیر شرکتهای مختلفی در سراسر دنیا از رویکرد میکرولرنینگ برای مقاصد آموزشی استفاده کردن. به همین دلیل در زمینه پیاده سازی این رویکرد تجارب خیلی خوبی به دست اومده. در این بخش به چند نکته مهم برای تدوین یک استراتژی کارآمد استفاده از میکرولرنینگ اشاره میکنیم.
1)رابط کاربری مناسب با موبایل (Mobile-friendly)
پیشرفت و محبوب شدن همزمان میکرولرنینگ و آموزش از طریق موبایل اتفاقی نیستش. در واقع این دو مفهوم نسبتا جدید، مکمل همدیگه هستن. برای طراحی دوره آموزشیتون حتما باید به دستگاههای موبایل و نحوه استفاده مخاطبین از اونها توجه کنین.
2)شروع و ادامه یادگیری آسان
فرد یادگیرنده با 4-5 کلیک تصمیم میگیره که آیا یک پلتفرم آموزشی ارزش وقت گذاشتن داره یا نه. به همین دلیل باید شروع و ادامه فرآیند یادگیری رو در ساده ترین حالت ممکن طراحی کنین. در اکثر پلتفرمهای آموزش الکترونیکی حتی لاگین کردن هم سخته و باعث سردرگمی مخاطب میشه! این کاملا برخلاف ماهیت اصلی میکرولرنینگ، یعنی دسترسی فوق العاده آسون، هستش.
باید فرآیند شروع رو کاملا قابل فهم طراحی کنین و نقشه کلی اون و تعداد گامهای لازم برای شروع رو در دسترس مخاطب قرار بدین. مطمئن بشین فرآیند فعالسازی حساب کاربری و لاگین کردن به اون به آسونی قابل انجام و فقط یکبار لازم باشه.
3)مختصر و مرتبط
میزان دغدغه، حواس پرتی و عجله کارمندان امروزی در حد بالایی قرار داره و این یعنی شما فقط 5 تا 10 ثانیه وقت دارین تا مخاطب رو به ادامه یادگیری و استفاده از پلتفرم متقاعد کنین. بر اساس تجربههای قبلی، بهترین زمان برای هر موضوع آموزشی با رویکرد میکرولرنینگ 3 تا 5 دقیقه است.
4)استفاده از ویدیوها
با استفاده از متن و المانهای گرافیکی میتونین توجه مخاطب رو بیشتر جلب کنین و نکات مهم رو به شکل موثرتری ارائه بدین. البته اینجا هم قانون مختصر بودن باید رعایت بشه و بهتره ویدیوهاتون بیشتر از 2 دقیقه نباشه.
5)لحن دوستانه و عامیانه
وقتی از آموزش شرکتی صحبت میشه اکثر کارمندها گارد میگیرن چرا که یک جلسه آموزشی خیلی خشک و خسته کننده رو انتظار دارن. از لحن و استایل دوستانه و راحت استفاده کنین و سعی کنین با شوخیهای به جا، آموزش رو به فرآیندی سرگرم کننده تبدیل کنین.
6)تبدیل یادگیری به عادت روزانه
هدف اصلی رویکرد میکرولرنینگ اینه که محتوای آموزشی ساده و کوتاه رو همیشه در دسترس مخاطب قرار بده. برای اینکه یادگیری رو به یک عادت روزانه در کارمندانتون تبدیل کنین، هر موقع که اونها از پلتفرم شما استفاده میکنن باید یک نکته جدید و جالب رو ببینن.
به همین دلیل طراحی ماژولهای آموزشی از اهمیت زیادی برخورداره و مسیر آموزشی باید طوری طراحی بشه تا نه تنها مفید و کاربردی باشه بلکه یکنواختی و بی انگیزگی رو از بین ببره.
سوالات متداول
میکرولرنینگ چیه؟
میکرولرنینگ یک رویکرد آموزشیه که محتوا و اطلاعات لازم رو در بخشهای کوچک ارائه میده. هر بخش روی یک موضوع خاص تمرکز داره و زمان خیلی کمی رو از مخاطب اشغال میکنه.
آیا زمان در آموزشهای میکرولرنینگ ثابته؟
جواب این سوال در حالت کلی نه هستش، معمولا در این رویکرد تلاش میشه تا زمان لازم برای استفاده از آموزش و انجام تمرینات بین 2 تا 5 دقیقه باشه. اما در صورتی که محتوای آموزشی پیچیدگی بیشتری داشته باشه زمان هر بخش میتونه 10 تا 15 دقیقه هم باشه.
میکرولرنینگ در چه فرمتهایی ارائه میشه؟
به لطف پیشرفتهای صورت گرفته در تکنولوژی و دستگاههای موبایل، راهکارهای میکرولرنینگ در قالب انیمیشن، کتابهای الکترونیکی، برنامههای تلویزیونی، بازی، اپلیکیشنهای موبایل و دسکتاپ، کوییز، بلاگ، اینفوگرافیک و غیره ارائه میشه.
2 در مورد “میکرولرنینگ یا یادگیری خُرد چیست؟”
سلام خیلی مقاله خوبی بود راجع به میکرولرنینگ ممنونم ازتون
سلام وقتتون بخیر باشه
خواشه میکنم امیدواریم که کمکتون کرده باشیم