نمونه‌گیری تصادفی | چگونه واقعیت را به ایده‌آل نزدیک کنیم؟

در این مقاله با فرآیند نمونه‌گیری تصادفی و نحوه‌ی بدست آوردن یک نمونه‌ی تصادفی از مخاطبان نظرسنجی آشنا خواهید شد.

فرض کنید که شما نظرسنجی خود را به تازگی منتشر کرده و برای انجام آن کاملا آماده هستید. در چنین شرایطی تنها یک مشکل وجود دارد. برای چه کسی نظرسنجی را ارسال خواهید کرد؟ بهترین و ایده‌آل‌ترین روش برای نمونه‌گیری آن است که نمونه‌های تصادفی از مخاطبان انتخاب کنید. در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازیم.

نمونه‌گیری تصادفی چیست؟

نمونه‌گیری تصادفی یک تکنیک آماری است که شامل انتخاب یک زیرمجموعه از افراد یا عناصر از یک جمعیت بزرگ به صورت تصادفی می‌ شود. در این روند، هر عضو از جمعیت فرصت یکسانی برای شامل شدن در نمونه دارد. این تصادفی بودن باعث می‌ شود نمونه، تنوع و ویژگی‌ های جمعیت را نمایندگی کند و نتایج را کلی سازی کند.

در روش نمونه‌گیری تصادفی، افرادی را که در یک جمعیت احتمال دارد برای نمونه انتخاب شوند، به عنوان نمونه‌ی تصادفی درنظر می‌گیریم. توجه کنید که انتخاب این افراد، کاملاً به صورت تصادفی انجام می‌شود. این کار باعث می‌شود که افراد به دور از هرگونه جانب‌داری و بدون هیچ گونه تبعیضی به عنوان نمونه انتخاب شوند. بعلاوه، ممکن است هر فرد از جامعه آماری شما برای نمونه‌ی تصادفی انتخاب شود، بنابراین شما می‌توانید از سازگاری نتایج بدست آمده از نظرسنجی با آنچه که مردم در واقعیت فکر می‌کنند، اطمینان بیشتری داشته باشید.

برای درک بهتر نمونه‌گیری تصادفی، حالتی را در نظر بگیرید که می‌خواهید چند کاغذ را به صورت تصادفی از یک سبد که چندین کاغذ در آن وجود دارد، بیرون بیاورید. همه‌ی کاغذهای درون سبد، شانس یکسانی برای بیرون آمدن دارند. بنابراین اگر روی هر کاغذ نام یک فرد نوشته شده باشد، احتمال بیرون آمدن نام هر فرد با سایر افراد برابر است. این بدین معناست که انتخاب هر فرد به صورت تصادفی انجام می‌شود.

“نمونه‌گیری تصادفی شبیه به پرتاب یک شبکه گسترده به دریایی از داده‌ هاست که جوهره‌ ی تمام جمعیت را در یک نمونه کوچک‌ تر و مدیریت‌ پذیر می‌ گیرد.”

چرا نمونه‌گیری تصادفی مهم است؟

نمونه گیری تصادفی نقش محوری در آمار استنباطی ایفا می کند، جایی که تحلیلگران بر اساس ویژگی های مشاهده شده در نمونه، در مورد یک جامعه نتیجه گیری می کنند. با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی، محققان می‌ توانند سوگیری را به حداقل برسانند و از تعمیم‌های اشتباه اجتناب کنند.

انواع نمونه‌گیری تصادفی

1. نمونه‌گیری تصادفی ساده

نمونه‌گیری تصادفی ساده شامل انتخاب تصادفی افراد از جمعیت بدون هیچ الگو یا گروه‌ بندی خاصی است. این روش باعث می‌ شود هر عضو از جمعیت احتمال یکسانی برای انتخاب داشته باشد.

2. نمونه‌ گیری تصادفی سامانه‌ ای

در نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، محقق یک نقطه شروع تصادفی را انتخاب می کند و سپس هر نهمین عضو جامعه را در نمونه قرار می دهد. این روش زمانی کارآمد و ساده است که فهرست کاملی از جمعیت موجود باشد.

3. نمونه‌ گیری تصادفی مرتبه‌ ای

نمونه گیری تصادفی طبقه ای شامل تقسیم جمعیت به زیر گروه ها یا طبقات بر اساس ویژگی های خاص است. سپس نمونه‌ های تصادفی از هر قشر متناسب با اندازه آن گرفته می‌ شود و از نمایش همه گروه‌ های مربوطه اطمینان حاصل می‌ شود.

4. نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای

نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای شامل تقسیم جمعیت به خوشه‌ها یا گروه‌ ها، معمولاً بر اساس مناطق جغرافیایی یا سایر تقسیم‌ بندی‌ های طبیعی است. سپس یک انتخاب تصادفی از خوشه‌ ها انتخاب می‌ شود و داده‌ ها از همه افراد درون خوشه‌ های انتخابی جمع‌ آوری می‌ شوند.

مزایا و محدودیت‌ های نمونه گیری تصادفی

نمونه‌گیری تصادفی چندین مزیت دارد، از جمله:

• صرفه‌ جویی در هزینه: با تمرکز بر نمونه‌ ای کوچک‌ تر، تلاش‌ های جمع‌ آوری داده کاهش می‌ یابد.
• نتایج نماینده: نمونه به خوبی جمعیت را نماینده‌ گی می‌ کند و نتایج قابل کلی سازی به دست می‌ آید.
• دقت بهتر: این روش کمبود تبعیض را کاهش می‌ دهد و قابلیت تعیین معتبرتر نتایج را بهبود می‌ بخشد.

با این حال، نمونه‌ گیری تصادفی نیز محدودیت‌ هایی دارد، از جمله:

• دقت به میزان اندازه نمونه بستگی دارد: نمونه‌ های بزرگ‌ تر تخمین‌ های دقیق‌ تری فراهم می‌ کنند.
• برای جمعیت‌های کوچک ناممکن است: در برخی موارد، نمونه‌ گیری تصادفی ممکن نباشد به دلیل اندازه محدود جمعیت.

چگونه می‌توان یک نمونه‌‌گیری تصادفی از مخاطبان نظرسنجی داشته باشیم؟

• افراد تصادفی را با انتخاب‌های تصادفی در زمان‌های تصادفی بدست آورید.
• با شماره‌هایی که در زمان‌های تصادفی در یک روز بدست می‌آیند، تماس بگیرید.
• نظرسنجی را به آدرس ایمیل‌هایی که بصورت تصادفی بدست می‌آیند، ارسال کنید.

اما صبر کنید، چند مشکل در این بین وجود دارد.

همان مثال قبلی را در نظر بگیرید. آیا همه‌ی نام‌هایی که در سبد وجود دارند، شانس یکسانی برای انتخاب شدن دارند؟ آیا تاکنون چندین کاغذ را از سبد بیرون آورده‌اید؟ هیچ کس مجموعه کاغذهایی که در بالای سبد قرار گرفته‌اند را بیرون نمی‌آورد. شما دست خود را درون سبد کرده و نهایتاً یک کاغذ از وسط سبد بیرون می‌آورید. پس می‌توان نتیجه گرفت که احتمال انتخاب شدن کاغذهای بالای سبد، با سایر کاغذها برابر نیست. در نظرسنجی نیز مشابه این مشکل وجود دارد.

• انتخاب تصادفی مخاطبان نظرسنجی، نه تنها دارای کمی ریسک بوده، بلکه بعید به نظر می‌رسد که واقعاً تصادفی باشد. خصوصاً اینکه فردی که در حال نزدیک شدن به آن هستید، قرار است به صورت کاملاً بی‌طرفانه نظرسنجی شما را انجام داده و حتی به صورت بالقوه نیز به سوالات شما پاسخ دهد.

• امروزه تنها بخش کوچکی از مردم به تماس‌های تلفنی و نامه‌ها پاسخ می‌دهند و ممکن است این روش‌های ارتباطی قادر به ارزیابی برخی از انواع رفتارها نباشند.
• سه مورد اول که در بخش قبلی آورده شده‌اند، بسیار زمان‌بر و پرهزینه بوده و شما را کمی به دردسر خواهد انداخت.
• در روش ارسال ایمیل نیز، ممکن است ایمیل‌های شما مستقیما‌ً به پوشه‌ی spam مخاطبان ارسال شود و آنها نیز هرگز ایمیل شما را نبینند. همچنین این احتمال وجود دارد که سیل انبوهی از ایمیل‌های ناراحت کننده را به علت spam کردن تصادفی افراد ناشناس دریافت کنید.

چگونه می‌توان مشکلات نمونه‌گیری تصادفی را برطرف نمود؟

در حالت ایده‌آل، هر فردی که درون جامعه آماری ما قرار دارد، احتمال دارد که در نمونه‌ی تصادفی ما انتخاب شود. اما در واقعیت، تقریباً غیر ممکن است. شما می‌بایست برای نظرسنجی نیز همانند بسیاری از چیزهای دیگر در زندگی، بین حالت ایده‌آل و آنچه که در واقعیت امکان‌پذیر است، تعادل برقرار کنید. ما این کار را نمونه‌گیری تصادفی نام‌گذاری می‌کنیم. در ادامه چند پیشنهاد برای انجام نمونه‌گیری تصادفی ارائه شده است:

•  اگر شما یک محیط نمونه‌گیری واقعی در اختیار داشته باشید (برای مثال لیستی از اسامی افرادی که در جامعه آماری شما قرار دارند)، در اینصورت می‌توانید از یک تولیدکننده‌ی اعداد تصادفی برای انتخاب مخاطبان نظرسنجی خود استفاده کنید.
•  اگر شما محیط نمونه‌گیری تصادفی واقعی در اختیار ندارید، در آن صورت می‌توانید از افراد مختلفی که در خیابان هستند درخواست کنید که فرم نظرستجی (Survey form) شما را پر کنند.
•  نظرسنجی خود را با چند روش مختلف ارسال کنید. از طریق ایمیل، تماس تلفنی و یا ارسال آنلاین. بکارگیری روش‌های مختلف نظرسنجی به شما کمک می‌کند تا انواع مختلفی از مخاطبان را برای شرکت در نظرسنجی خود داشته باشید.
• نظرسنجی آنلاین خود را در وب سایت‌های مختلفی که توسط افراد متفاوت بازدید می‌شود، قرار دهید. افرادی که بلاگ‌های سیاسی را مطالعه می‌کنند، مسلماً با افرادی که طرفدار بلاگ‌های اجتماعی هستند، فرق دارند. این روش جایگزین خوبی برای ارسال ایمیل‌هایی است که مستقیماً وارد پوشه‌ی spam مخاطبان می‌شود. شما می‌توانید شبکه‌‌ی گسترده‌ای برای مشارکت دادن اقشار مختلف مردم در نظرسنجی (بدون آنکه با ارسال ایمیل‌های متعدد فضای inbox آنها را مسدود کنید) ایجاد نمایید.
• شما چه راه‌حل خلاقانه‌ای برای نمونه‌گیری تصادفی پیشنهاد می‌کنید؟
• آیا روش ارائه‌ شده در این مقاله می‌تواند در انتخاب مخاطبان نظرسنجی شما موثر واقع شود؟

سوالات متداول

1. نمونه‌گیری تصادفی چیست؟
   در روش نمونه‌گیری تصادفی، افرادی را که در یک جمعیت احتمال دارد برای نمونه انتخاب شوند، به عنوان نمونه‌ی تصادفی درنظر می‌گیریم. توجه کنید که انتخاب این افراد، کاملاً به صورت تصادفی انجام می‌شود.
2. چگونه می‌توان یک نمونه‌‌گیری تصادفی از مخاطبان نظرسنجی داشته باشیم؟
   افراد تصادفی را با انتخاب‌های تصادفی در زمان‌های تصادفی بدست آورید – با شماره‌هایی که در زمان‌های تصادفی در یک روز بدست می‌آیند، تماس بگیرید – نظرسنجی را به آدرس ایمیل‌هایی که بصورت تصادفی بدست می‌آیند، ارسال کنید.